Μεταξύ των κολοκυνθοειδών, το καρπούζι είναι το σημαντικότερο είδος. Είναι ένα φυτό ετήσιο και έρπον με καταγωγή από την κεντρική και νότια Αφρική. Είναι γνωστό στην Ινδία και την αρχαία Αίγυπτο. Στην Αρχαία Ελλάδα το καρπούζι αναφερόταν ως μηλοπέπων, ή Σίκυος ο ήμερος. Ο καρπός καταναλώνεται ως φρέσκο φρούτο, συνήθως ως επιδόρπιο. Το κόκκινο χρώμα του καρπού προέρχεται απο το λυκοπένιο, που δίνει και το κόκκινο χρώμα και στη τομάτα. Το λυκοπένιο είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, με ευεργετικές ιδιότητες για την ανθρώπινη υγεία.
Κλίμα
Η εποχή φύτευσής του στο χωράφι ξεκινά τα τέλη Φεβρουαρίου ή στις αρχές Μαρτίου, ανάλογα με το κλίμα της περιοχής. Για να αποδώσει η καρπουζιά, απαιτούνται τουλάχιστον 4 μήνες υψηλών θερμοκρασιών, με θερμοκρασία μεγαλύτερη απο 21 βαθμούς κελσίου.
Έδαφος
Τα κατάλληλα εδάφη για την καρπουζιά είναι τα ελαφρά σύστασης αμμοπηλώδη ή και αμμώδη, βαθιά αποστραγγιζόμενα και γόνιμα, με pH εδάφους 5,5-6,5. Επειδή η καρπουζιά είναι ευαίσθητο φυτό στο παθογόνο εδάφους φουζαρίωση, πρέπει να γίνει απολύμανση εδάφους ή φύτευση με ανθεκτικά φυτά στη φουζαρίωση.
Άρδευση και Λίπανση
Η καρπουζία είναι ένα φυτό απαιτητικό σε νερό, δηλαδή χρειάζεται τακτικό πότισμα, ενώ η ακριβής ποσότητα και συχνότητα αρδεύσεων εξαρτάται από τις επικρατούσες θερμοκρασίες της κάθε περιοχής, τον τύπο του εδάφους και το στάδιο ανάπτυξης φυτών.
Η λίπανση μπορεί να γίνεται επιφανειακά ή με διάλυση στο νερό άρδευσης (υδρολύπανση). Κατάλληλα λιπάσματα για την καρπουζιά είναι εκείνα που έχουν υψηλή αναλογία αζώτου και καλίου και εφαρμόζονται σε 2-3 δόσεις, περίπου κάθε μήνα.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή του καρπουζιού ξεκινά 3-4 ή και 5 μήνες μετά τη σπορά. Οι καρποί δεν πρέπει να συγκομίζονται καθυστερημένα, επειδή υποβαθμίζεται η ποιότητα του καρπού. Το καρπούζι πρέπει να συγκομίζεται όταν ισχύουν οι 3 παρακάτω προυποθέσεις:
Το χτύπημα με το χέρι στον καρπό δίνει βαρύ ήχο και όχι μεταλλικό.
Η πίεση του καρπού με το χέρι να δημιουργεί εσωτερικό τρίξιμο της σάρκας.
Εύκολη αποκόλληση του ποδίσκου απο τον καρπό.
Υπάρχουν ποικιλίες καρπουζιού με σφαιρικό-οβάλ σχήμα π.χ Crimson Sweet, Galaxy, Esmeralda F1, David, Byblos F1, Obla F1, ποικιλίες με σχήμα καρπού επίμηκες π.χ Kleopatra F1, Samanta F1, Torpilla F1, Rugby, μικρόκαρπες ποικιλίες π.χ Sugar baby (4-5 kg), Andria και, τέλος, άσπερμες ποικιλίες π.χ. Vanessa F1, Extasy F1, Fantasy F1 και Tiffany F1.
Ασθένειες κολοκυνθoειδών
• Περονόσπορος
Για την αντιμετώπιση του περονόσπορου πραγματοποιούνται προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα και χρησιμοποιούνται κυρίως ανθεκτικές ποικιλίες στο παθογόνο.
• Ωίδιο
Η καταπολέμηση του Ωιδίου είναι δύσκολη. Μετά την εγκατάσταση του παθογόνου, πρέπει να γίνονται προληπτικοί ψεκασμοί με φάρμακα εναντίον των Oidium και επιπάσεις με θειούχο σκεύασμα, αν το επιτρέπει η θερμοκρασία.
• Προσβολή λαιμού και ριζών
Είναι μύκητας εδάφους και μεταδίδεται με το έδαφος και το νερό ποτίσματος. Για την αποφυγή αυτού του μύκητα πρέπει να δίνεται προσοχή στα φυτώρια, ώστε να μην είναι μολυσμένα κατά την μεταφύτευση. Αν παρατηρηθεί κάποιο σύμπτωμα όπως παραπάνω, το φυτό θα πρέπει να απομακρυνθεί από τον αγρό. Τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο διασυστηματικό μυκητοκτόνο.
• Τεφρά σήψη-βοτρύτης
Για την καταπολέμηση του πρέπει να χρησιμοποιηθεί μυκητοκτόνο και πραγματοποιούνται ψεκασμοί με το βιολογικό προϊον Trichodex.
• Σκληρωτινίαση
Για την καταπολέμηση αυτού του μύκητα, πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο η υγρασία στο έδαφος, με μειωμένη άρδευση και καλή αποστράγγιση, η οποία επιτυγχάνεται με την καλή ανάμειξη του χώματος με περλίτη. Τα προσβεβλημένα φυτά πρέπει να καταστρέφονται αμέσως, ενώ η απολύμανση εδάφους με ηλιοαπολύμανση φαίνεται ότι βοηθάει. Τέλος, γίνονται προληπτικοί ψεκασμοί με ειδικά σκευάσματα και δραστικές ουσίες.
Σχετικά με τα έντομα συναντάμε ψώρες ή αφίδες, αλευρώδης, θρίπες, φυλλορύκτες, λεπιδόπτερα και ακάρεα.
Για την καταπολέμηση αυτών των εντόμων μπορεί να γίνει:
α)βιολογική καταπολέμηση με ωφέλιμα έντομα ή βιολογικά σκευάσματα
β)χημική καταπολέμηση με χρήση χημικών εντομοκτόνων.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να παρακολουθείται ο πληθυσμός. Για παράδειγμα, στον αλευρώδη, στα λεπιδόπτερα και στον φυλλορύκτη, χρησιμοποιείται η κίτρινη κολλητική παγίδα παρακολούθησης, ενώ για την παρακολούθηση του θρίπα χρησιμοποιείται η μπλέ κολλητική παγίδα. Ανάλογα με την προσβολή, καταστρώνεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο καταπολέμησης.
Πηγές άρθρου
Επιστημονικό σύγγραμμα Η τεχνική της καλλιέργειας των υπαίθριων κηπευτικών Χρίστος Μ. Ολύμπιος ομότιμος καθηγητής κηπευτικών καλλιεργειών Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Αρθογράφος
Ζαραϊδώνης Εμμανουήλ (Υποψήφιος Διδάκτωρ Γ.Π.Α)
Comentários